Çamaşır Makinesi Çamaşır makinesi, giysi, havlu ve çarşaf gibi çamaşırları yıkamak için tasarlanıp üretilmiş bir makinedir. Çamaşır makinesi terimi, sadece su ile yıkama yapan makineler için kullanılır.

Bütün çamaşır makineleri mekanik ile termal enerji ve kimyasal hareketlerle çalışır. Üstten kapaklı çamaşır makinesi çalışırken pervane, önden kapaklı çamaşır makinesi çalışırkense tambur şeklindeki hazne dönerken mekanik enerji kullanılır. Yıkama suyunun sıcaklığı ile termal enerji sağlanır. Bu makinelerdeki dönüş hızı, dakikada 500-1600 devir arasındadır (ya da daha fazla).

Çamaşır Makinesi Tarihçesi

Kurutma makinesi veya bulaşık makinesi ile karşılaştırıldığı zaman çamaşır makinesinin, patent alınmasından günümüze kadar gelen çok daha uzun bir geçmişi vardır.

Çamaşır Makinesinin İcadı

Yıkama ve sıkma makineleri kategorisindeki ilk İngiliz patenti 1691’de çıkarıldı. Bir çamaşır makinesine ait ilk resim, İngiliz yayını olan “The Gentlemen’s Magazine” dergisinin Ocak 1782 nüshasında çıktı. Almanya’da Jacob Christian Schäffer'ın çamaşır makinesi tasarımı 1767’de yayımlandı. 1782’de döner hazneli bir çamaşır makinesi için Henry Sidgier’e İngiliz patenti verildi.

“Çamaşır yıkama” adlı ilk ABD patenti 1797’de New Hampshire eyaletinden Nathaniel Briggs’e verildi. Bir yangında patent ofisindeki bütün belgeler yandığı için, bu makineye ait bir bilgi günümüzde yoktur. Bu yüzden, Briggs’in nasıl bir makine icat ettiği de bilinememektedir. 1843’te Saint John, New Brunswick eyaletinden John E. Turnbull “Merdaneli Çamaşır Makinesi” patentini alana kadar, hem yıkayıp hem sıkan bir mekanizma ortaya konmamıştı.

Elektrikli çamaşır makineleri, 1904’te gazetelere konu olmaya başladı. New Brunswick, New Jersey eyaletinden Louis Goldenberg 1800’lerin sonu ile 1900’lerin başlarında ilk elektrikli çamaşır makinesini icat etti. O zamanlar Goldenberg, Ford Motor Şirketi’nde çalışıyordu ve kontrata göre Ford’da çalışırken icat ettiği her şey Ford’a ait oluyordu. Patent, Ford veya Louis Goldenberg’e ait olmalıyken elektrikli çamaşır makinesi patenti, yanlışlıkla Alva J. Fisher adına verildi. ABD patent ofisinde Bay Fisher’ın 966677 numaralı patentinden önce en az bir patent kaydı daha bulunmaktadır.

Tarih Boyu Çamaşır Makineleri

1930’lar boyunca çamaşır makinesi tasarımı hızla gelişti. Mekanizma artık bir dolap içerisindeydi. Çamaşır makinesi üretiminde elektrik güvenliğine daha çok dikkat edildi ve tehlikeli elektrikli kurutucuların yerine merdaneli makineler üretildi. ABD’deki elektrikli makinelerin satışı 1928’de 913,000 adede ulaştı. Fakat, kriz yıllarındaki işsizlik oranı, satışları etkiledi. Bunun sonucunda, 1932 yılı itibariyle ihraç edilen çamaşır makinelerinin sayısı 600,000’e kadar düştü.

İlk otomatik çamaşır makinesi, çıkarılabilir bağlantı parçasıyla lavabo musluklarına bağlanıyordu. Sonra, sıcak ve soğuk suya özel musluklardan bağlantı standart hale geldi. Bugün, Avrupa’daki çoğu modern çamaşır makinesinin sadece soğuk su bağlantısı var ve suyu ısıtmak için makine içindeki elektrikli ısıtıcı düzeneği kullanılıyor.

1940 itibariyle ABD’de elektrik tesisatı bulunan 25,000,000 evin % 60’ında elektrikli çamaşır makinesi mevcuttu. Merdaneli çamaşır makineleri de yaygın olmasına rağmen, bu elektrikli makinelerin çoğunda elektrikli kurutucu mekanizma bulunuyordu.

Bendix 1937’de ilk otomatik çamaşır makinesini sundu ve aynı yıl patenti için başvurdu. Görünüş ve mekanik detaylar açısından bakılınca bu ilk çamaşır makinesi, günümüzde kapağı önde olan otomatik çamaşır makinelerinden çok farklı değildi. Bugün üretilen makinelerin çoğu özelliğini taşıyor olmasına rağmen, asma haznesi yoktu ve bu yüzden yürümesini önlemek için yere sabitlemek gerekiyordu.

Bu ilk otomatik çamaşır makinelerinin çoğu, para atınca bilet veren mekanizmalar kullanılarak hizmete sunuluyordu. Apartmanların zemin katlarındaki çamaşırhaneler için bu sistem kuruluyordu. Pearl Limanına yapılan saldırıdan sonra, ABD yurtiçi çamaşır makinesi üretimi II. Dünya Savaşı boyunca askıda kalmak zorundaydı. Fakat savaş yılları boyunca ABD’deki birçok cihaz üreticisine, çamaşır makinesi konusunda araştırma ve geliştirme izni verildi. Üreticilerin çoğu, otomatik çamaşır makinelerinin, endüstri geleceğini temsil ettiği bilinciyle onları geliştirme fırsatını değerlendirdiler.

Geliştirilmiş bir önden kapaklı otomatik çamaşır makinesi olan Bendix Deluxe, 1947’de üretildi. Çamaşır makinesi fiyatları o zaman, 250 $ civarındaydı.

General Electric Şirketi yine 1947’de kapağı üstte olan ilk otomatik çamaşır makinesini üretti. Bu çamaşır makinesi, modern makinelerde bulunan birçok özelliğe sahipti.

ABD üreticilerinin büyük bir çoğunluğu, 1940’ların sonu ile 1950’lerin başlarında birbiriyle özellik ve fiyat yönünden rekabet edecek otomatik çamaşır makineleri ürettiler. Hatta bazı üreticiler yarı otomatik çamaşır makinesi bile ürettiler. Bu yarı otomatik makinelerin çok yaygın olan bir modelinde (en az 70’lere kadar İngiltere’de Hoover’da bulunuyorlardı) 2 hazne vardı: Birisi yıkama ya da durulama için kompresör çarklı, diğeri ise merkezkaç durulama sistemli daha küçük bir hazneydi.

Hoover’ın ürettiği eski tip otomatik çamaşır makinesinde yıkama ayarlarını programlamak için kartuşlar kullanılıyordu. Keymatic diye adlandırılan bu sistemde anahtarlarınkine benzeyen sırtlar ve bunların kenarında tümsekler bulunuyordu. Kartuş, bu deliklerden birisine koyuluyor, mekanik okuyucu da makineyi bu kartuşa göre çalıştırıyordu. Kartuşlar kaybolabileceğinden dolayı, çok avantajlı olmayan bu makine sistemi fazla tutulmadı. Bu çamaşır makinesi sisteminin işlevsel bir kolaylık sunmadığı, aksine sadece bir piyasa hilesi olduğu geç de olsa anlaşıldı.

1930’ların sonu ile 1940’ların ortalarında üretilmeye başlandıklarından beri otomatik çamaşır makinelerinde yıkama ve sıkma işlemlerini sıralamak için mekanik süreölçerler kullanılır. Mekanik süreölçerler, sıradan bir mil ve onun üzerinde bulunan mil dirseklerinden oluşur. Yıkama süresi boyunca her mil dirseği, sırası geldiğinde makinenin farklı bir parçasını (örn: kirli su pompalama motoru) çalıştıracak bir düğmeyi harekete geçirir. Süreölçer; mili, küçük bir elektrikli motor devir düşürücü dişli kutusu vasıtasıyla çalıştırır.

Kullanıcının çamaşır makinesi önyüzünde bulunan kontrol düğmeleri yoluyla programın bazı kısımlarını atlatması mümkündü, fakat eski mekanik süreölçerlerde yıkama devri boyunca motor belli bir hızla çalışıyordu. Bununla birlikte 1950’ler itibariyle, yıkama devrinin esnekliği talebi ile çamaşır makinesi mekanik süreölçerlerinin yerini elektronik süreölçerler aldı. Bu elektronik süreölçerler, yıkama süresi gibi işlevlerde çok çeşitlilik sağladı. Bu yenilik ile elektrikli süreölçer motoru, çamaşırların ıslanmasını beklerken periyodik olarak kapanır ve sadece küçük düğme açılmadan/kapanmadan tekrar devreye girer.

Otomatik çamaşır makinesi fiyatları yüksek olmasına rağmen üreticiler talepleri karşılamakta güçlük çekiyorlardı. Kore Savaşı boyunca malzeme kıtlığı yaşanmasına rağmen 1953 itibariyle ABD’deki otomatik çamaşır makinesi satışları merdaneli makinelerden fazlaydı.

İngiltere’de ve Avrupa’nın çoğu bölgesinde 1950’lere kadar elektrikli çamaşır makineleri pek tutulmadı. Bu, büyük ölçüde II. Dünya Savaşı’nın tüketici piyasasına yaptığı etkiden kaynaklanıyordu ve bu durum 1950’lerin sonuna kadar devam etti. İlk elektrikli çamaşır makinesi; tek hazneli, merdaneli bir makineydi ve otomatik çamaşır makinesi o zamanlar çok pahalıydı. 1960’larda Rolls Razor çamaşır makinesi fiyatlarının uygunluğu sayesinde, çift hazneli makineler çok tutuldu. Otomatik çamaşır makinesi, 1970’lere kadar İngiltere’de popüler değildi ve o zamana kadar neredeyse sadece önden kapaklı çamaşır makineleri vardı.

İlk otomatik çamaşır makinelerinde kompresör çarkının hızı, mekanik olarak ya da motorun güç kaynağındaki reosta tarafından sağlanıyordu. Fakat 1970’lerden beri motor hızının elektronik kontrolü, fiyatı yüksek çamaşır makinesi modellerinde ortak özellik haline geldi.

İlk önden kapaklı çamaşır makinelerinde, özellikle Akdeniz ülkelerinde üretilenlerde (örn: İtalya) dönüş hızı çok düşüktü (dakikada 800 devir ya da daha az). Bugünlerde çamaşır makinesi için dakikada 1200 devirlik dönüş hızı en yaygın olanıdır. Ayrıca, en yüksek dönüş hızı dakikada 1600 devir olan birçok makine mevcuttur. Günümüzde Avrupa’daki bazı çamaşır makineleri, dakikada 1800 devirlik hıza sahiptir. Bununla birlikte, 1980’lerden beri birkaç çamaşır makinesi modeli de dakikada 3000’den fazla devir yapabilir. Bazı çamaşır makinesi modelleri de, dakikada 360 devir kadar az bir hıza sahipken, bazı eski üstten kapaklı çamaşır makineleri yer çekimine duyarlı olmadıklarından dakikada 1000 devri aşan dönüş hızına sahipti. Amerika’da çoğu üstten kapaklı çamaşır makinesinin dönüş hızı, dakikada 1000 devirden daha azdır.

1990’lerın sonlarında İngiliz mucit James Dyson, zıt yönlerde dönen iki silindirli çamaşır makinesi modelini piyasaya sundu. Bu çamaşır makinesi ile ilgili, yıkama süresini azalttığı ve daha temiz yıkadığı iddia ediliyordu, ama bu model artık üretilmiyor.

1990’ların başlarında lüks piyasadaki çamaşır makineleri üretiminde zamanlama işlemi için mikro denetleyiciler kullanıldı. Bunun güvenilir olduğu kanıtlandı, böylece günümüzdeki birçok ucuz çamaşır makinesi üretiminde de mekanik süreölçerler yerine mikro denetleyiciler kullanılmaktadır. Çamaşır makineleri, klasik bir bulanık mantık uygulamasıdır. Glenn Isbister tarafından Alberta, Kannaskis’te üretilen Miele, önden kapaklı çamaşır makineleri arasında en iyi olan makineydi. Bu çamaşır makinesinin üretilmesi, Kanada’da çamaşır yıkama alanında bir devrim başlattı.

1994’te Staber Sanayileri, Amerika’daki tek üstten kapaklı yatay eksenli çamaşır makinesi modeli olan Sistem 2000 çamaşır makinesini üretti. Altıgen hazne, önde kapağı olan makineler gibi döner, fakat onların kullandığı suyun sadece 2/3’ü kadar su kullanırdı. Bu çamaşır makinesi sistemi, verimliliğinden dolayı Energy Star ödülü almıştır.

Whirlpool Şirketi, 2001’de ilk dikey eksenli ve yüksek performanslı üstten kapaklı çamaşır makinesi Calypso’yu sundu. Haznenin dibindeki levha, çamaşırları zıplatmak, çalkalamak ve sallamak üzere yerleştirilmiştir. Bu işlemlerle deterjanlı su, çamaşırların üzerine dağıtılırdı. Çamaşır makinesi, giysileri iyi temizliyor olarak kabul ediliyordu. Ancak sık sık bozulduğu ve çamaşırları yıprattığı yaygın olarak biliniyordu. Bundan dolayı, makineye kollektif hukuk davası açıldı ve söz konusu çamaşır makinesi üretimden kalktı.

2007’de Sanyo ilk “Air Wash” (deterjansız yıkama teknolojisi) işlevli tamburlu çamaşır makinesi modelini sundu. Bu çamaşır makinesi, geri dönüşüm modunda sadece 50 litre su kullanmaktadır.

2008’de Leeds Üniversitesi bütün yıkama boyunca sadece 280 ml su kullanan bir çamaşır makinesi üretti. Diğer çamaşır makinelerinde kullanılan su ve enerjinin sadece %2’sini kullandığından çamaşırlar, makineden neredeyse kuru olarak çıkmaktadır.

Modern Çamaşır Makineleri

Modern çamaşır makineleri, biçimleri açısından ikiye ayrılır; üstten ve önden kapaklı makineler.

En çok Avustralya, Kanada, ABD ve Latin Amerika’da yaygın olan, üstten kapaklı ya da dikey eksenli çamaşır makinesi, çalıştırılmadan önce, çamaşırlar su sızdırmayan bir haznenin içerisine monte edilmiş ve tabanının ortasında pervane gibi bir karıştırıcı bulunan delikli bir sepet içerisine dikey olarak yerleştirilir. Bu makinelerin üst kısmı menteşeli bir kapakla kapalıdır ve çamaşırlar buradan koyulur. Çamaşır makinesi, yıkama devri boyunca sepetin etrafındaki hazne çamaşırların sepet içerisinde rahatlıkla yüzebileceği kadar su ile dolar. Böylece karıştırıcının hareketi çamaşırları pervanenin kanatlarına doğru merkeze ve aşağıya çeker. Daha sonra çamaşırların hem dışa hem de yukarı doğru hareketleriyle bu işlemler tekrarlanır. Üstten kapaklı çamaşır makinesi, kazaklar ile uyku tulumları gibi büyük eşyalar için çok uygun değildir. Çünkü böyle büyük kumaşlar, su üzerinde yüzmeye meyillidir. Bazen de çamaşır makinesi içindeki karıştırıcı pervanenin hareketleri, hassas kumaşlara zarar verebilir.

Çoğu üstten kapaklı çamaşır makinesinde, motor bir yönde dönerken, şanzıman kutusu karıştırıcı pervaneyi çalıştırır. Çamaşır makinesi motoru ters yönde döndüğünde ise, şanzıman kutusu karıştırıcı pervaneyi kilitler, sonra sepet ile pervaneyi beraber döndürmeye başlar. Aynı şekilde, yıkama devri boyunca pompalama motoru bir yönde dönerken, sabunlu su devir daim yapar. Ters yönde döndüğünde ise motor, suyu makineden dışarı pompalar. Üstten kapaklı makinelerde; şanzıman kutusu, ambreyaj, manivela vs. birleştirildiğinden, bu çamaşır makineleri önden kapaklı çamaşır makinelerinden daha karmaşık bir mekanik yapıya sahiptir. Fakat üstten kapaklı çamaşır makinesi, kapak körüğüne sahip olmadığı için daha az bakım gerektirir.

Daha çok Avrupa ve Orta Doğu’da yaygın olan önden kapaklı ya da yatay eksenli çamaşır makinesi modellerinde, iç sepet ile dış hazne yatay olarak monte edilir ve çamaşırlar, makinenin ön kısmındaki kapaktan bu sepete koyulur. Bu kapaklarda her zaman değil, ama genellikle bir pencere bulunur. Çamaşır makinesi çalışırken karıştırma işlemi, silindirin hhem arkaya hem de öne gidip gelerek dönüşü ve yer çekimi sayesinde gerçekleşir. Çamaşırlar, sepetin iç duvarındaki kollar ile yukarı çıkarılır, sonra aşağı indirilir. Bu hareket, kumaşların dokusunu esneterek deterjanlı suyun çamaşırların içerisine işlemesini sağlar. Yıkama işleminde çamaşırların suda yüzmesine gerek olmadığından, çamaşırları ıslatacak kadar su yeterli olacaktır. Önden kapaklı çamaşır makinesi kullanılırken, su gereksinimi daha az olduğundan, daha az deterjan kullanılır. Çünkü, hazne dönerek çamaşırları şiddetli bir şekilde karıştırdığı için kolaylıkla çok miktarda köpük elde edilebilir.

Önden kapaklı çamaşır makineleri; suyu, yüzey gerilimine ve bunun kumaş dokusunda yarattığı kapiler etkiye göre kontrol eder. Önden kapaklı bir çamaşır makinesi her zaman aynı seviyede su alır. Ancak çok miktarda çamaşır koyulursa, çamaşırlar suyu çekerek su seviyesinin düşmesine neden olur. Sonra da çamaşır makinesi esas su seviyesini korumak için, tekrar su alır. Çamşır makinesi sepetinde hareketsiz, üst üste duran çamaşırların suyu içine çekmesi çok zaman alır. Bu yüzden çamaşırların çabucak ıslanmasını sağlamak için, neredeyse bütün kapağı önde olan makinelerde, yıkama işleminin başlangıcında su, deliklerden girerek sepeti doldururken, hazne yavaşça dönerek çamaşırları karıştırır.

Önden yüklemeli çamaşır makinaları, üstten yüklemeli çamaşır makineleri ile karşılaştırıldığında, daha basit bir mekanik yapıya sahiptir. Çünkü şanzıman kutusuna ihtiyaç olmaksızın ana motor, yivli kayış makarası ve büyük makara tekerleği ile bir hazneye bağlıdır. Fakat önden kapak kullanılan çamaşır makinesinde, yanlamasına duran haznelerinden dolayı teknik arızalar olabilir. Örneğin, üstten kapaklı çamaşır makinası, suyu sadece yer çekiminin etkisiyle hazne içerisinde tutabilirken, önden kapaklı çamaşır makinesi kapağı, yıkama devri süresince yere su akmaması için dayanıklı conta ile sıkıca kapatılmalıdır. Çamaşır makinesi kapısı, bütün yıkama devri boyunca kilitli olur. Çünkü makine çalışırken, kapağının açılması yere su fışkırmasına neden olabilir. Kapaklarında pencere bulunmayan önden kapaklı çamaşır makinesi kapatılırken, giysiler kazayla araya sıkışabilir. Bu da, sıkışan giysinin hazne dönerken yırtılmasına ya da yıpranmasına neden olabilir.

Neredeyse bütün kapak önde olan çamaşır makinelerinde, yıkama devri boyunca çamaşırların iç sepette kalması amacıyla, deliğin kenarına monte edilmiş esnek katlanabilir bir körük bulunmalıdır. Bu körük çamaşır makinesi içinde kullanılmazsa, çorap gibi küçük çamaşırlar iç sepetten çıkarak, dış hazne ile iç sepet arasındaki dar boşluğa düşebilir. Ayrıca su borusunu tıkayabilir ya da iç sepetin dönüşünü engelleyebilir. Bu boşluğa düşen çamaşırların çıkarılabilmesi için, çamaşır makinesi ön kısmı ile iç sepetin tamamen sökülmesi gerekir. Çamaşırhane gibi iş yerlerinde kullanılan ticari ve endüstriyel önden kapaklı çamaşır makineleri, genellikle körük bulundurmazlar. Bu yüzden bütün küçük çamaşırlar, aradaki boşluğa düşmemeleri için file torba içerisinde makineye atılmalıdır.

Hazne ağzında bulunan bu körük, önden kapaklı çamaşır makinesi kullanıcıları için problem kaynağıdır. Yüksek hızdaki sıkma devrinde, haznenin kapaktan ayrı bir şekilde hareket edebilmesi için, körük çok katlı ve çok esnektir. Amerikan çamaşır makineleri; kumaş tiftikleri, kirler ve nemin bu körük katlarında toplanması sonucunda küfle kötü kokuya sebep olabilir. Bazı önden kapaklı çamaşır makinesi kullanım talimatlarında, körüğün ayda bir kez güçlü çamaşır suyu ve su ile silinmesi önerilir. Bazılarındaysa, makinenin bakım yıkaması programında güçlü bir çamaşır suyu ile boş olarak çalıştırılması tavsiye edilir. Önceleri, haftada bir makinenin deterjan ve sirke ile boş olarak çalıştırılması, her iki haftada bir kapak contasının çamaşır suyu ile silinmesi ve çalıştırılmadığı zamanlarda makine kapağının açık bırakılması tavsiye ediliyordu.

Kapağı üstte olan kapaklı çamaşır makinası ile bu tip devamlı bakım problemleri olmaz ve bakım yıkamasına gerek kalmaz. Yıkama devri boyunca, üstten kapaklı hazne, çamaşır makinaları içerisinde rahatça hareket edebilir. Dönen çamaşırların ve suyun kenarlardan sıçramasını engellemek için, iç sepet ile dış haznenin üst kenarlarında sadece birer kenarlık vardır.

Bu 2 genel çamaşır makinesi modelinin birçok çeşidi vardır. Asya’daki üstten kapaklı çamaşır makineleri, karıştırıcı pervaneler yerine kompresör çarklarına sahiptir. Kompresör çarkları, karıştırıcı pervanelere çok benzer. Tek fark, kompresör çarklarında, iç sepetin ortasında merkeze doğru genişleyen plastik bir çubuğun olmamasıdır. Hem yatay eksenli hem de üstten kapaklı çamaşır makinesi de mevcuttur. Bu çamaşır makinesi modelinde, davul şeklindeki hazne yatay biçimde durur. Çamaşırlar, makinenin üst kısmında bu haznenin kenarından içine açılan bir kapıdan koyulur. Bu tip çamaşır makinesi içinde bulunan silindirler, genellikle daha kısadır, bundan dolayı makineler daha küçüktür. Fakat önden kapaklı çamaşır makineleri, körük sorunu olmaksızın, onlar kadar verimli çalışır. Bu çamaşır makinesi daha çok Avrupa’da satılır. Özellikle küçük evlerde kullanımları çok yaygındır. Çünkü kapladıkları alan daha küçükken, hazne sistemleri önden kapaklı makinelerle aynıdır.

Önden kapaklı çamaşır makinesi, tezgah altına yerleştirilebilecek olduğundan dolayı mutfak veya banyo için idealdir. Çamaşır makinesi, mutfakta tezgahın altındaki herhangi bir dolaba yerleştirilerek, adeta mutfak dolaplarının bir parçasıymış gibi gösterilebilir. Bu çamaşır makineleri aynı zamanda, sınırlı alanları olan küçük evler veya apartman daireleri için de idealdir. Çünkü çamaşır kurutma makinesi, bu makinelerin üzerine yerleştirilebilir. Çamaşır makinesi kontrol düğmeleri ile kapağı ön tarafta olduğu için kısa boylu ya da felçli kişiler tarafından kullanımı rahattır.

Birçok kapağı önde olan çamaşır makinesi, yıkama suyunu kaynama seviyesine kadar ısıtan elektrikli ısıtıcı sisteme sahiptir. Kimyasal etki de, deterjanlar ve diğer temizlik kimyasallarıyla sağlanır. Önden kapaklı çamaşır makinesi ile farklı sıcaklıklarda, farklı kimyasal bileşenlere ayrılan özel deterjanlar kullanılır. Böylece elektrikli ısıtıcı suyu ısıtırken, çamaşırlardaki farklı türde lekelerle kirler temizlenmiş olur. Ayrıca, bu makinelerde haznenin hızla dönüşü çamaşırların arasına hava sıkıştırarak aşırı köpürmeye neden olacağından, az köpüren çamaşır deterjanı kullanılmalıdır. Ancak yine de, hem su hem de deterjan yoğunluğu sayesinde, önden kapaklı çamaşır makinesi problemleri, daha az deterjan kullanılarak çözülebilir.

Kapağı önde bulunan çamaşır makinesi ile kapağı üstte bulunan çamaşır makinesini karşılaştırmak için yapılan testlerde, önden kapaklı makinelerin genellikle çamaşırları daha iyi temizlediği, daha az yıprattığı, aynı zamanda daha az su ve enerji kullandığı görülmüştür. Çamaşır makinesi daha az su kullandığından dolayı daha az deterjana ihtiyaç duyulur. Ya da tam tersine, daha az su ile aynı miktarda deterjan kullandıklarında, deterjan yoğunluğu artar, dolayısıyla kimyasal etki de artmış olur. Ayrıca, kurutma makineleri, önden kapaklı çamaşır makineleri üzerine kolayca monte edilebilir.

Üstten kapaklı çamaşır makinesi, yıkama devrini daha hızlı tamamlar ve devirler arasında istediğiniz çamaşırı çıkarabilirsiniz (örneğin bazı giysilerin sıcak su devrinde yıkanmasını istemediğinizde). Bununla birlikte, yatay eksenli haznedeki su seviyesi, kapak seviyesinin altında olduğundan, günümüzdeki birçok önden kapaklı çamaşır makinesi durdurularak çamaşır eklenebilir ya da içinden çamaşır çıkartılabilir. Dahası, bu makinelerde çamaşırları koyup çıkarmak daha kolaydır. Çamaşır makinesi altına bir platform (örneğin; tekli bir çekmece) koyularak kapağın uygun yüksekliğe gelmesi sağlanabilir. Üstten kapaklı çamaşır makinelerinde yıkama ve durulama devirleri arasındaki dönüş devri, merkezkaç kuvveti ve yer çekimi ile çamaşır yumuşatıcı bir etki sağlar. Bu, önden kapaklı makinelerde solenoitle çalışan bir valf ile sağlanabilir. Üstten kapaklı çamaşır makinesi modellerinin bir diğer avantajıysa, suyu muhafaza ederken tehlikeli ve kısa ömürlü bir körük yerine yer çekiminden faydalanmalarıdır.

Bilindiği üzere, üstten kapaklı çamaşır makinesi, önden kapaklı modellerden mekanik olarak daha karmaşıktır. Çünkü bu tip çamaşır makinesi modellerinde yıkama ve sıkma işlemleri için şanzıman, ambreyaj ile fren gerekir. Fakat bilindik kapağı üstte olan çamaşır makinelerinin elektromekanik parçaları büyük ölçüde tekemmül ederken, bunun aksine önden kapaklı çamaşır makinelerindeki yüksek hızla dönen haznelerin neden olduğu komplikasyonlar, ek elektronik devre levhaları, kontrol paletleri ve çeşitli sensörler ile birleşince, çamaşır makineleri için tamir ihtiyacı sıklaştığından makinelerin ömürleri de azalır.

Çamaşır Makinesi Özellikleri

Modern çamaşır makinelerinin bazı özellikleri; çocuk kilidi, erteleme programı, kalan süre göstergesi, buhar, çevirici motorlar, yıkama devri süresince çıkan sesi azaltan fırçasız motorlar, jetsystem (buhar deliğine yerleştirilen ve devralınan suyu çamaşırlara püskürten bir püskürtücü ile çalışan yeniden dolaşım pompası), 15 c’de bile temizleyebilen yeni deterjanların kullanılabilmesi için soğuk su fonksiyonu dahil farklı su sıcaklıkları işlevi, daha geniş hazne kapasitesidir.

Çamaşır Makinelerinde Durulama

Çamaşır makineleri, ana yıkamadan sonra deterjanın giysilerden tamamen arındırılması için birkaç durulama devri uygular. Modern çamaşır makinelerinde, çevreye olan duyarlılıktan dolayı daha az su kullanılır. Fakat bu, piyasadaki çoğu çamaşır makinesinin deterjanı iyi durulayamamasına neden olarak, deterjanlara alerjisi olan insanlar için problem teşkil eder.

Çamaşır Makinesinin Bakım Yıkaması

Çamaşır makinesi üreticileri, makine içinin temizlenmesi için belirli aralıklarla bakım yıkaması yapılmasını önerirler. Bakım yıkaması, makine içinde hiç çamaşır olmadan ve en yüksek sıcaklıktaki programda, beyaz sirke, çamaşır suyu katkılı bir deterjan (çamaşır suyu koyulması önerilmez) ya da tescilli bir çamaşır makinesi temizleyiciyle çalıştırılarak yapılmalıdır. Bakım yıkamasındaki amaç; küfü, bakterileri, deterjan kalıntılarını ve yapışkan maddeleri temizlemektir. Beyaz sirke kullanacaksanız, sirkeyi eklemeden önce 30 saniye kadar makinenin su almasını bekleyin.

Çamaşır Makinesi Karşılaştırmaları

Bazı üstten kapaklı çamaşır makinesi kullanıcıları, bu makineler daha hızlı yıkadığı için daha verimli olduklarını savunmaktadırlar. Fakat, enerji kullanımları karşılaştırıldığında bunun yanlış olduğu ortaya çıkmaktadır. Önden kapaklı çamaşır makineleri genellikle daha az enerji, su ve deterjanla en iyi üstten kapaklı makinaler kadar iyi temizlik sağlar. ABD’de 2007’den sonra üretilen üstten kapaklı makineler başarısız bulundu, çünkü yeni düzenlemeler bu çamaşır makinesi modellerinin kullandığı enerji miktarını azalttı. Bu da çamaşır yıkama süresinin kısalmasıyla yıkama kalitesinin düşmesine neden oldu. Önden kapaklı çamaşır makinelerinde yıkama süresi daha uzundur, ama daha az su ve deterjan kullanıldığından (özellikle yüksek sıcaklıktaki yıkamalarda), kullanılan toplam enerji daha düşüktür.

Çamaşır Makinesi Müşterileri

ABD’de üstten kapaklı çamaşır makinesi daha çok kullanılırken, Avrupa’da önden kapaklı makineler rağbettedir. Avrupa’daki bu rağbetin sebeplerinden biri, önden kapaklı çamaşır makinelerinin mutfak tezgahının altına ya da bir dolabın içerisine yerleştirilebilmeleridir. Ayrıca, Avrupa’da 1950’lerden bu yana satışa sunulan ilk çamaşır makinesi modelleri neredeyse sadece önden kapaklı modeller olduğundan, Avrupalı müşteriler üstten kapaklı modellerin yoğun emek gerektiren eski moda teknoloji ürünü olduklarını düşünürler. Su ve enerji tüketimine ağır çevresel vergi konulduğundan, Avrupalılar çamaşır makinesi kullanımında su ile enerji tasarrufuna daha çok dikkat ederler. Önden kapaklı makinelerde, sıkma programı, dakikada 2000 devire varan bir dönüş hızı ile çalışır. Bu da çamaşırların asılarak kısa sürede kurumalarını sağladığı gibi, çamaşırlar kurutma makinesi kullanılacaksa, makinenin kurutma süresini de azaltır. Avrupa’da, çamaşır makinesi değerlendirilmesinde kullanılan, enerjiye, yıkama ve kurutma performansına göre belirlenen, A ile G arasında değerlerle sınıflandıran bir etiketleme sistemi vardır. Müşteriler genellikle A sınıf uygulamaları olan makineleri tercih ederek, düşük modelleri almak istemezler. Örneğin; “3A” (AAA) sınıf makine = En düşük Enerji Tüketimi, En İyi Yıkama ve En İyi Sıkma Performansı.

Avrupa’daki çamaşır makinelerinin %10’u üstten kapaklı olabilse de, çamaşır makinesi tasarımları Amerika’dakilerle aynı değildir. Bu üstten yükleme yapılan çamaşır makinelerinde karıştırıcı pervane yerine, yatay olarak yerleştirilmiş bir hazne mevcuttur. Çamaşırlar, davul şeklindeki bu haznenin kenarındaki bir kapaktan koyulur. Tasarımları, mekanik olarak önden kapaklı makinelerin tasarımlarına benzer. Bu çamaşır makineleri, bilindik önden kapaklı makinelerden daha az yer kapladıklarından, özellikle küçük daireler ya da evlerde kullanımları çok yaygındır. Piyasadaki satışları uzun bir geçmişe dayandığı için bazı Avrupa ülkelerinde daha yaygındır. Örneğin; bu tip bir çamaşır makinesi, İngiltere ve İrlanda’da hiç duyulmamışken, Fransız evlerinin çoğunda bulunabilir.

Makinenin Kullanım Şekli

Günümüzdeki önden kapaklı çamaşır makineleri, üstten kapaklı modellerden daha az su kullanırken giysileri yıpratmaz ve çok daha iyi bir temizlik sağlar. Çamaşır makinesi yıkama programlarının süresi, üstten kapaklı makinelerle aynıdır.

Çamaşır Yıkama İşlemi

Yıkama süreleri, önden kapaklı makinelerde daha değişkendir. Bazı çamaşır makinesi üreticileri, yıkama programları sadece 15 dakika süren makineler üretirler.

Çamaşır Makinesi Gürültü Seviyeleri

Önden kapaklı çamaşır makineleri, genellikle kapakları üstte olan makinelerden daha sessiz çalışırlar.

Avrupa Standartları

Çamaşır makinelerinde enerji tüketimini, yıkama ve sıkma performansı değerlerini gösteren Avrupa Enerji Etiketi bulunur. Değerler A ile G arasındadır (iyiden kötüye doğru ilerler) ve makinenin masraflarıyla performansını karşılaştırmak için basit bir metot sunar. Enerji etiketinde makinenin durulama performansı yer almamaktadır. Bu, çamaşır deterjanlarına alerjisi olan insanlar için önemli bir eksikliktir. Yeni çamaşır makineleri, eski modellerden çok daha az su kullandığı için, çamaşır makinesi satın almadan önce, diğer müşterilerin makinelerin durulama performansı hakkındaki yorumlarını okumanız tavsiye edilir.

Buna ek olarak çalışma kapasitesi ve çamaşır makinesi fiyatları, makine alırken dikkat edilecek iki temel unsurdur. Tek kişilik kullanım için alınıyorsa, kapasitesi 5 kilogramın altında olan bir makine yeterli olacaktır (böylece enerji ve masraflardan tasarruf edilir).

Ticari Çamaşır Makinesi

Ticari çamaşır makineleri, diğer çamaşır makinelerinden daha sık ve uzun ömürlü kullanım amacıyla üretilir. Makinenin işlevi, biçiminden daha önemli olduğundan, çoğu ticari çamaşır makinesi sivri kenarlıdır ve paslanmayı ya da aşınmayı azaltmak için paslanmaz çelik ile kaplanır. İç mekanizması, bütün parçalara kolayca ulaşılabilecek şekilde kurulmuştur. Dış kapak geniştir ve çamaşır makinesi tamirat gerektiğinde kolayca açılabilir. Ticari çamaşır makineleri genellikle, bir sıra halinde yan yana kurulur. Tamir edilecekleri zaman makinelerin kaldırılmasına gerek kalmaması için makina arkalarında geniş bir boşluk bırakılır.

Çoğu ticari çamaşır makinesi, kamu kullanımına uygun şekilde üretilir ve para makineleri ya da kart okuyucuları ile işletilen büyük çamaşırhanelere yerleştirilir. Çamaşırhanelerde kullanılan ticari çamaşır makinesi özellikleri, evlerde kullanılan çamaşır makinelerine göre çok daha sınırlıdır. Sadece 2 ya da 3 yıkama programı ve sıcaklık ayarı mevcuttur. Yaygın olarak kullanılan önden kapaklı ticari çamaşır makinesi ile evlerde kullanılan çamaşır makineleri, yıkama ve durulama suyunu farklı şekillerde tahliye ederler. Evde kullanılan makinelerde kirli su borusu, çamaşır makinesinin üst kısmında yer alır ve kullanılmış su, borudan dışarı pompalanır. Önden kapaklı ticari çamaşır makinaları ise, kullanılmış suyu yer çekimi kuvvetinin etkisiyle akıtır. Çamaşır makinesi arka alt kısmında yer alan kirli su borusu, yıkama devri süresince, belirlenen aralıklarla açılır, böylece kirli su, bu borudan dışarı akar. İşlem sırasında, filtre ve kirli su borusundan dışarı giden bir oluğa ihtiyaç duyulur. Bu oluk, çamaşır makinesi yükseltilirken makinenin altına yerleştirilmiş beton bir platform üzerinde yer alır ve birçok çamaşırhanedeki makinelerin arkasında görülebilir.

Çamaşırhane işletmelerinde sıkça kullanılan ticari çamaşır makineleri, diğer makinelerde görülmeyen bazı ekstra özelliklere sahip olabilir. Çoğu ticari çamaşır makinesi, 5 ya da daha fazla kimyasal madde alabilen otomatik bir sistem seçeneği sunar. Böylece, kullanıcı makineyi her çalıştırdığında, deterjanı ya da yumuşatıcıyı ölçmek zorunda kalmaz. Makinedeki ölçer sistem, deterjan fıçılarına bağlı borularla, her devirde gerekli olan deterjanı ya da yumuşatıcıyı ölçerek aldıktan sonra kullanır.

Bazı ticari makinelerin bilgisayar kontrolü vardır. Böylece kullanıcı, çamaşır yıkama ve durulama programlarını kendi isteğine göre düzenleyebilir.

“Tunnel Washer” olarak bilinen özel bir çamaşır makinesi modeli de mevcuttur. Bu çamaşır makinesi modelinde, geniş çaplı uzun bir hazne vardır. Ayrıca yıkama/durulama devirleri, ayrı ayrı değil, tek bir devir halindedir.

Endüstriyel Çamaşır Makinesi

Endüstriyel çamaşır makineleri, 140 kg çamaşırı tek seferde yıkayabilecek kapasiteye sahiplerdir. Çamaşır yıkama dışında taşlı yıkama, kumaş ağartma ve boyama gibi farklı amaçlarla da kullanılabilirler.

Endüstriyel çamaşır makineleri, ağır bir amortisör cihazının üzerine ya da beton zemine monte edilebilir. Böylece, çamaşır makinesi çok fazla doluyken bile sıkma devrini gerçekleştirebilir. Çamaşırlar yıkandıktan sonra, taşıma bandına kolayca çıkarılabilmeleri amacıyla makine, hidrolik silindirler üzerine yerleştirilebilir. Böylelikle çamaşır makinesi, hem yerden yükseltilmiş olur hem de kolaylıkla hareket ettirilebilir.